Bảo hộ nhãn hiệu tập thể: Từng bước vực dậy các làng nghề truyền thống
Nhãn hiệu tập
thể là gì?
Theo Khoản 17, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, nhãn
hiệu tập thể là nhãn hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các thành
viên của tổ chức là chủ sở hữu nhãn hiệu đó với hàng hoá, dịch vụ của tổ chức,
cá nhân không phải là thành viên của tổ chức đó.
Nhãn hiệu tập thể thường do một
Hiệp hội, một Hợp tác xã sở hữu phải đảm bảo việc kiểm soát và quản lý nhãn
hiệu tập thể có hiệu quả, việc công khai các thông tin liên quan đến nhãn hiệu
tập thể, việc sử dụng nhãn hiệu tập thể sẽ giúp hạn chế các tranh chấp phát
sinh và đảm bảo được uy tín trên thị trường. Các thành viên của nhãn hiệu tập
thể cần phải có tinh thần đoàn kết trong việc xây dựng, quản lý và phát triển
nhãn hiệu tập thể của tổ chức mình, để phát huy được sức mạnh, lợi thế cạnh
tranh của nhãn hiệu tập thể trong quá trình cạnh tranh với các đối thủ trên thị
trường. Xây dựng mạng lưới thị trường bền vững, ổn định. Tích cực, chủ động trong
việc phát hiện ra các hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu tập thể của tổ
chức mình và xử lý nghiêm, triệt để các hành vi này.
Vai trò của
nhãn hiệu tập thể đối với các làng nghề truyền thống
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn, Việt Nam hiện nay có trên 5.000 làng nghề, góp tỷ
trọng lớn trong 1,7 tỷ USD tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành thủ công mỹ nghệ
mỗi năm. Trong những năm vừa qua, các địa phương đã tạo ra nhiều cơ chế khuyến
khích doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tại làng nghề phát triển.
Trong đó, sử dụng công cụ sở hữu
trí tuệ để xây dựng thương hiệu, định vị cho sản phẩm làng nghề là một trong
những giải pháp tốt, được nhiều địa phương thực hiện. Tuy nhiên, một số làng
nghề dù đã xây dựng được nhãn hiệu tập thể nhưng vẫn chưa bảo vệ và
khai thác hiệu quả.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế
quốc tế ngày càng sâu rộng, nhãn hiệu là cách để các làng nghề thể hiện sức
mạnh của thương hiệu, tạo điều kiện xuất khẩu sản phẩm ra nhiều quốc gia trên
thế giới.
Nhãn hiệu sẽ
trở thành hàng rào chắc chắn giúp chống lại nạn hàng giả, hàng kém chất lượng.
Do đó, cùng với sự hỗ trợ của ngành chức năng, các hộ dân làng nghề cần đổi mới
tư duy, chủ động đề xuất xây dựng nhãn hiệu tập thể và có ý thức gắn lợi ích cá
nhân với lợi ích chung để cùng phát triển trong quá trình khai thác, quản lý,
phát triển nhãn hiệu tập thể. Có như vậy, các làng nghề mới giữ vững được vị
thế và khẳng định được tên tuổi trên thị trường.
Nhãn hiệu tập thể cần được khai thác hiệu quả
Theo Phó Cục trưởng Cục Sở hữu Trí
tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) Phan Ngân Sơn, Việt Nam là quốc gia có nhiều
nghệ nhân, nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ được quốc tế đánh giá cao về chất
lượng và mẫu mã đẹp. Tuy nhiên, chúng ta lại yếu kém trong khâu xây dựng thương
hiệu khiến các sản phẩm không đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. “Số
lượng các đơn vị sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ
chưa xứng đáng với làng nghề hiện nay. Tài sản trí tuệ là tài sản vô hình, cần
được bảo hộ và ngày càng được xã hội thừa nhận về vấn đề quan trọng của nó”,
ông Phan Ngân Sơn chỉ ra.
Vẫn biết, việc xây dựng và quản lý
nhãn hiệu tập thể cho một sản phẩm là một chuỗi các công việc phức tạp bao gồm
nhiều khâu. Vì vậy, việc xây dựng và quản lý nhãn hiệu tập thể cần
được thực hiện một cách thận trọng với lộ trình và bước đi cụ thể cho từng giai
đoạn. Trong đó, cần chú trọng việc tuyên truyền, phổ biến về lợi ích của việc
xây dựng nhãn hiệu tập thể nhằm đạt được sự đồng thuận và ủng hộ tuyệt đối của
các chủ thể này.
Để phát huy thế mạnh nhãn hiệu tập
thể được bảo hộ, biện pháp trước mắt là cần phải đánh giá đúng tầm quan trọng
của sở hữu trí tuệ và có chiến lược bảo vệ những tài sản trí tuệ của mình; tăng
cường công tác tuyên truyền, đào tạo, phổ biến kiến thức về sở hữu trí tuệ
thông qua các lớp đào tạo tập huấn, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức của các
thành viên trong tổ chức tập thể, các tổ chức Hiệp hội, hợp tác xã, các cán bộ
quản lý trong các cấp lãnh đạo ở địa phương có đăng ký nhãn hiệu tập thể nói
riêng và toàn tỉnh nói chung.
Mặt khác, việc xây dựng quy chế
quản lý sử dụng nhãn hiệu tập thể cần
xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của các thành viên kết hợp xây dựng các văn
bản mang tính quy phạm pháp luật khác liên quan (quy trình cấp, thu hồi quyền
sử dụng nhãn hiệu tập thể; quy trình kiểm định sản phẩm đạt tiêu chuẩn mang
nhãn hiệu tập thể, tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, quy định đóng gói bao bì,
gắn tem nhãn...). Ngoài ra, bộ máy tổ chức điều hành việc quản lý sử dụng nhãn
hiệu tập thể cũng cần được đầu tư ngay từ bước đầu như việc cử các cán bộ có
năng lực, có hiểu biết về sở hữu trí tuệ tham gia và thường xuyên
được tập huấn nâng cao. Như vậy thì các sản phẩm đặc sản, truyền thống của tỉnh
mới có thể phát huy được hết giá trị truyền thống của nó, góp phần phát triển
kinh tế - xã hội của tỉnh nhà trong các giai đoạn tiếp theo.
Nguồn: https://sohuutritue.net.vn/bao-ho-nhan-hieu-tap-the-tung-buoc-vuc-day-cac-lang-nghe-truyen-thong-d55142.htmlcc.
Tổng
hợp (Diễm Lệ)